Mười năm như một bức hoạ, cũng may là trời đỡ xám hơn
Thứ mà ta học được nhiều nhất là cách xin lỗi và lời cám ơn
Trong tất cả các mối quan hệ công việc, yêu đương hay bạn bè, việc có sự cố xảy ra gần như là tất yếu. Xin lỗi thì ai cũng nói được nhưng có hiệu quả không thì chưa chắc. Gần đây chúng ta cũng được chứng kiến không ít những lời xin lỗi bị phản tác dụng rồi đó.
Mình tin là nhìn sâu vào cách xin lỗi sẽ biến lỗi lầm thành sự gắn kết, và sẽ có ích cho các mối quan hệ của bạn.
Trong bài viết này, mình sẽ nói về lý do lời xin lỗi lại quan trọng, và mục tiêu cần đạt được của một lời xin lỗi chuẩn chỉ là gì.
Mình sẽ tạm thời không nhắc đến trường hợp xin lỗi khi người sai không phải là bạn, hoặc không CHỈ là bạn (cho dù mình biết vẫn có nhiều lợi ích của việc đó).
Đặt vào trường hợp một mình bạn có lỗi với người ta đi, thì tại sao bạn lại phải xin lỗi?
Một số lí do phổ biến có thể kể ra là:
để bạn cảm thấy dễ chịu hơn
để đỡ phiền (xin lỗi được chưa)
vì kiểu nó phải thế, vì trách nhiệm của người bạn / người yêu / đồng nghiệp (áp lực từ quy chuẩn xã hội)
Nếu bạn thấy lí do xin lỗi của mình chỉ nằm trong danh sách trên, thì mình muốn bổ sung thêm một ý rất quan trọng, làm tiền đề cho các thành phần của lời xin lỗi ở phần sau.
Thật ra mình đã từng là người học vẹt lí thuyết, kiểu như khi người yêu dỗi thì câu 1 sẽ phải là nhận lỗi, câu 2 là xoa dịu, câu 3 sẽ phải là đưa đi ăn, vân vân. Nhưng nhiều khi mình lười hoặc là mình cũng cảm xúc thì mình không thể hiểu tại sao lại phải phiền phức như thế. Tôi nhận lỗi rồi, tôi nói xin lỗi được chưa rồi sao vẫn không bỏ qua đi?
Từ khi mình hiểu được lý do tại sao một số lúc xin lỗi thì hiệu quả, trong khi những lần khác thì lại không, mình không còn gặp vấn đề gì về việc xin lỗi, xoa dịu hay an ủi bạn bè hoặc bạn gái nữa. (~˘▾˘)~ (anh em cho tôi sĩ 1 tí).
Thực tế là khi lớn lên nếu bạn đã có lỗi lầm, thì nhiều khi người đối diện sẽ vì giữ hoà khí mà không làm trách gì bạn đâu. Nhưng dù có trách hay không, diễn biến suy nghĩ của họ RẤT CÓ THỂ sẽ như thế này:
buồn, hoặc cảm thấy khó chịu, tự ti vì thời gian của mình không được coi trọng hay thế nào đấy
cân nhắc về mối quan hệ giữa bạn và họ (điều này có thể xảy ra trong tiềm thức).
Giải thích thêm cho ý 2, tất cả chúng ta đều biết là: nên tránh xa những mối quan hệ không tôn trọng mình, làm mình tổn thương, không giữ lời hứa với mình đúng không? Vậy tâm lý của họ sau thất vọng cân nhắc giảm sự ưu tiên bạn xuống, cân nhắc về việc tiếp tục tin tưởng, dành thời gian năng lượng cho bạn sẽ là đương nhiên.
Vậy thay vì coi xin lỗi là thủ tục mình phải làm, hay là việc hạ mình xuống, bạn hãy nghĩ việc xin lỗi - một cách chuẩn chỉ - là cách bạn GIÚP bạn của mình yên tâm tiếp tục mối quan hệ với bạn. Có thể là quan hệ bạn bè, sếp - nhân viên, hoặc là yêu đương thì bạn càng phải giúp.
Xin lỗi - một cách chuẩn chỉ - là cách bạn GIÚP người ta yên tâm tiếp tục mối quan hệ với bạn
Vậy một lời xin lỗi, hoặc mở rộng hơn ra là một "quá trình" xin lỗi tốt, sẽ cần đạt được 2 mục tiêu sau:
giải quyết được cảm xúc của đối phương
giảm thiểu tối đa "thiệt hại" tới mối quan hệ của cả hai
Nó phải nói to, rõ ràng được thông điệp: TÔI QUAN TÂM ĐẾN BẠN! tôi coi trọng bạn, cảm xúc, suy nghĩ của bạn, và, MỐI QUAN HỆ GIỮA BẠN VÀ TÔI.
Tất nhiên, điều này cũng đồng nghĩa rằng khi mối quan hệ đang bền chắc, niềm tin đủ vững thì dù bạn “sorry” đơn giản thôi, người ta sẽ vẫn sẽ biết là: không phải là bạn không trân trọng hay không ưu tiên họ, chuyện lần này chỉ là do hoàn cảnh hoặc tai nạn mà thôi.
Nhưng như thế không có nghĩa là việc dựa vào tin tưởng nhau này không có chi phí đâu nha.
Ở trên mình dùng từ "quá trình" xin lỗi. Vì là để bù đắp thì lời nói thôi đôi khi là không đủ. ("Talk is cheap") Hành động luôn là dạng thức giao tiếp rõ ràng nhất. Chúng ta có thể làm bất cứ điều gì, nói, làm, thể hiện, miễn là cho người đối diện cảm nhận được những thông điệp trên là được.
Trong bài viết tiếp theo, mình sẽ chia sẻ về những thành phần cụ thể để truyền đạt lời xin lỗi nhé.
Bài viết thuộc thử thách Viết Đều và Hay của Writing On The Net Alumni. #wotn #vietdeuvahay